Nie każde porozumienie płacowe wpisane do Rejestru Układów Zbiorowych Pracy można uznać za układ zbiorowy pracy

Aby dojść do tej konkluzji, iż nie każde porozumienie płacowe wpisane do Rejestru Układów Zbiorowych Pracy można uznać za układ zbiorowy pracy oraz wygrać sprawę przez sądem pierwszej i drugiej instancji, wielu prawników kancelarii musiało pochylić się nad tym tematem i wrócić do przepisów z lat 90-tych XX wieku. To były żmudne i czasochłonne poszukiwania, zakończone jednak pełnym sukcesem Klienta i kancelarii.

Rzecz dotyczyła porozumienia płacowego zawartego w 1990 r., w którym pracodawcę reprezentował zarząd banku, natomiast stronę związkową mąż zaufania. Porozumienie to dotyczyło wprowadzenia u pracodawcy zakładowego systemu wynagradzania na podstawie ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. o zasadach tworzenia zakładowych systemów wynagradzania. Następnie, tego typu porozumienia na mocy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o zmianie ustawy – kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw, przekształciły się z mocy prawa w układ zbiorowy pracy. Na pracodawców w ustawie zmieniającej został nałożony obowiązek zgłoszenia do Rejestru Zakładowych Układów Zbiorowych Pracy („Rejestr”), jednolitych tekstów tych porozumień, w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej.

Zgodnie z obowiązkami nałożonymi przepisami Klient dokonał takiego zgłoszenia, w wyniku którego Okręgowy Inspektor Pracy wpisał do Rejestru porozumienie, uznając, że na podstawie ustawy z mocy prawa przekształciło się w układ zbiorowy pracy.

Po zarejestrowaniu porozumienia, pracodawca dokonując zmian w układzie zbiorowym pracy zgłaszał wszystkie zmiany do Rejestru, przy czym na początku XXI wieku, podczas rozpoznawania jednego z wniosków pracodawcy, Okręgowy Inspektor Pracy odmówił w formie pisemnej rejestracji zmian, uznając że zawarte w 1990 r. porozumienie jest wadliwe. W tej sytuacji pracodawca zaprzestał kierowania dalszych wniosków do Okręgowego Inspektora Pracy, uznając że w takiej sytuacji pracowników obowiązuje regulamin wynagradzania.

Wydawało się, że sprawa jest załatwiona mimo, że w Rejestrze nadal był wpisany układ zbiorowy pracy, aż przyszedł 2019 r., w którym pracownicy zgłosili roszczenia związane z wypłatą pewnych składników wynagrodzenia, które ich zdaniem wynikały z układu zbiorowego pracy według treści zarejestrowanych w Rejestrze. Ponieważ ich zdaniem ten akt prawny nie został skutecznie zmieniony, zawiadomili dodatkowo Państwową Inspekcję Pracy, wnioskując o przeprowadzenie kontroli, wreszcie jeden z pracowników wystąpił na drogę postępowania sądowego o zasądzenie roszczeń wynikających z zarejestrowanego układu zbiorowego pracy.

Analiza prawna wszystkich dokumentów pracodawcy oraz tych znajdujących się w Rejestrze doprowadziła prawników kancelarii do wniosku, że porozumienie płacowe zostało zawarte wbrew obowiązującym przepisom prawa, bowiem powinno być zawarte przez właściwy organ zakładowej organizacji związkowej z jednej strony i kierownika zakładu pracy z drugiej strony, po zasięgnięciu opinii rady pracowniczej (rady załogi) i uzyskaniu pozytywnej opinii ogólnego zebrania pracowników. Po wnikliwej kwerendzie akt okazało się, że w imieniu związku zawodowego działał mąż zaufania, a w aktach nie odnaleziono opinii ogólnego zebrania załogi, bo takie zebranie się nie odbyło.

Gdy adwokaci i radcowie doszli do przekonania, że porozumienie płacowe nie mogło przekształcić się z mocy prawa w układ zbiorowy pracy, powstał kolejny problem, jak traktować wpis Okręgowego Inspektora Pracy o rejestracji porozumienia w Rejestrze. Analiza przepisów doprowadziła prawników kancelarii do konstatacji, że wpis do Rejestru ma raczej charakter porządkowy, a nie konstytutywny. To dało nam podstawę do podniesienia wielu zarzutów procesowych, które sąd w całości uwzględnił, co w finale doprowadziło do pomyślnego zakończenia sprawy i oddalenia powództwa wobec naszego Klienta.

Pomyślny finał tej sprawy to również zakończenie wszelkich sporów pracowniczych u Klienta powstałych w związku z interpretacją układu zbiorowego pracy, który nigdy nim nie był, mimo dokonania stosownego wpisu w Rejestrze.